I O ALFABETO GALEGO

 

GRAFÍA

NOME

PRONUNCIA 1

  

OS DÍGRAFOS:

a

a

[a]

  

ch che [t∫]

b

be

[b], [b ]

  

gu gue u [g] ou [h]

c

ce

[k] + a, o, u; [q ] {ou [s]2}+e,i

  

ll elle [ l ] ou [y]

d

de

[d] , [d]

  

nh ene hache [h]

e

e

[e], [e]

  

qu que u [k]

f

efe

[f]

  

rr erre dobre [r]

g

gue

[g] [g] ou [h]3

   

h

hache

[Ø]

    

i

i

[i]

    

l

ele

[l]

    

m

eme

[m]

    

n

ene

[n], [h]

    

ñ

eñe

[]

    

o

o

[o] , [É]

  

OUTRAS LETRAS :

p

pe

[p]

  

j iota

q

que

[k]

  

k ka

r

erre

[r], [r]

  

y i grego

s

ese

[s]

  

w uve dobre

t

te

[t]

    

u

u

[u]

    

v

uve

[b], [b ]

    

x

xis

[∫], [ks]

    

z

zeta

[q], (ou [s]2)

    

 

1. Símbolos do Alfabeto fone¢tico internacional.

 

2. O seseo e¢ o emprego do fonema [s] en vez do fonema fricativo interdental xordo, [q], por exemplo: [so na] e [pa so] por [qo na] e [pa qo]; e [lus] por [luq].

 

3. A gheada e¢ a ausencia do fonema Éclusivo velar sonoro [g], substituído por [h], ou outros fricativos xordos. A gheada e¢ un rasgo maioritario do galego falado, sobre todo na zona Éccidental, aínda que se atopa en retroceso.

 

 

II AS VOCAIS

 

A. O galego ten sete vocais tónicas:

 
 

anteriores ou palatais

posteriores e redondeadas

as vocais máis pechadas

I (fillo)

U (lume)

E pechado (cedo)

O pechado (tolo)

e aberto (e¢, sete, pedra,vello)

É aberto (, h Éme, pÉrta)

a vocal máis aberta

A (casa)
   

 

Na escritura, non existe ningún sinal para distinguír os 'e' e 'o' pechados dos abertos. Na fala, a abertura vocálica é distintiva:

 

bola "pan"/ bÉla "pelota"

pola "galiña n Éva'; "contracción de por + a"/ p Éla "rama"

bos "plural de bo'/ v É´s 'pronome da 5ª persoa'

fora "pluscuamperfeito de ser"/ f…´ra 'contrario de dentro'

ven "6ª plural de ver'/ ve¢n '3ª persoa de vir'

presa 'puñado' 'acequia' / pre¢sa 'sen ter tempo'

 

B. Ditongos

 

existen ditongos decrecentes (unha vocal seguida por outra máis pechada): ai(caixa); ei (papeis); ei (queixo); Éi (boc Éi);oi (loita); au (autor); eu (deu); eu (bateu); ou ( loureiro).

 

Tame¢n hai ditongos crecentes (unha vocal seguida por outra máis aberta), pero na práctica hai tendencia a convertelos en hiatos. ia (piano); ie (fiestra); ie (suficiente); iÉ (idi Étez); ue (ruela); ue (tenue); uÉ (cu Éta); uo (suor).